Ko je bio vojvoda Radomir Putnik?

Rani dani Radomira Putnika

Vojvoda Radomir Putnik rođen je u Kragujevcu 24. januara 1847. godine. Kako je Radomirov deda, Arsenije došao sa Kosova u okolinu Bele Crkve, ko god bi ga pitao odakle dolazi, govorio bi da je putnik sa Kosova. Tako je toj porodici ostao porodični naziv “Putnik”.

U učiteljskoj porodici Radomir je bio četvrto od petoro dece, naučivši da čita i piše vrlo rano. Sa nepunih šest godina upisao je osnovnu školu u Kragujevcu. Po završetku osnovne škole učio je i završio polugimnaziju u Kragujevcu a zatim u Beograd i višu gimiaziju.

Po završetku gimnazije upisao se u Šestu klasu Artiljerijske škole kao najmlađi pitomac u klasi. Razlog je bio što su pitomci ove škole vojska besplatno davala stan, hranu, odelo, knjige pa čak i džeparac. Po završetku školovanja, kao odličan crtač zadržan da radi u Topografskom odeljenju Ministarstva vojske.

Prva ratna dejstva Radomira Putnika

U Prvom Balkanskom ratu Radomir je bio komandant Rudničke brigade prve klase. Sa tom brigadom učestvovao je u bojevima i bitkama kao i u oslobođenju utvrđenog grada Niša i u borbama za oslobođenje Vranja.

U Drugom Balknskom ratu Radomir Putnik je učestvovao kao načelnik štaba Dunavske divizije. Nakon borbi oko Pirota i zaključenja mira, posvetio se ponovo jačanju borbene moći srpske armije.

Penzionisanje i reaktivacija vojvode Putnika

Putnik je bio lojalan kruni, ali se nije ulagivao kraljevima, ni Milanu ni Aleksandru. Takvo Putnikovo držanje su oba kralja su smatrali za antidinastičko, pa je zato 1893. godine smenjen sa mesta pomoćnika načelnika Glavnog generalštaba i postavljen na čelo ispitne komisije za čin majora.

Nakom ubistva kralja Aleksandra, vojvoda Putnik penzionisan je u oktobru 1896. godine, pod sumnjom zavereništva.

Samo par godina kasnije, pod pritiskom težine Prvog svetskog rata, vojvoda Radomir Putnik je reaktiviran i pod vođstvom vrhovnog komandanta Kralja Petra Prvog vraćen u vojnu službu u čin generala i postavljen je na mesto načelnika Glavnog generalštaba.

Bio je vrlo pravičan i kao oficir i kao čovek. Ono čime se posebno odlikovao vojvoda Putnik bila je tolerantnost u odnosima sa drugim starešinama.Ovakav odnos se posebno beleži u odnosima između vojvode Mišića i vojvode Putnika.

Istorijske zasluge vojvode Putnika

Sve pobede u period od 1912. do 1916. godine mogu se pripisati vojvodi Radomiru Putniku. Vojvoda Radomir Putnik bio je na čelu stručnog štaba odakle je vodio vojne operacije, planove i sve to branio pred srpskom Vladom. Bio je neposredno odgovoran vrhovnom komandantu za stručno vođenje poslova u srpskoj armiji i svojom ličnošću i činom bio moralno odgovoran pred svim potčinjenim starešinama za svaki svoj stav i svaku naredbu Vrhovne komande.

Smrt vojvode Putnika - 10 godina nakon smrti

Vojvoda Putnik je tokom Kolubarske bitke vodio srpsku vojsku kroz najveća iskušenja. Neprijatelj je, međutim bio nadmoćniji i srpska vojska je imala svega dve mogućnosti - kapitulaciju ili povlačenje preko albanskih planina i crnogorskih planina ka albanskom primorju.

Vojvoda Putnik je izabrao povlačenje i 25. novembra 1915. godine izdao je u Prizrenu svoje poslednje naređenje.

Zbog bolesti nije mogao da se kreće, pa je za njega napravljena improvizovana nosiljka u obliku vojničke stražare, koju su nosila četiri vojnika. Ubrzo je prebačen u Francusku u jako lošem stanju, a ubrzo je i preminuo, 17. maja 1917. godine u 70. godini, ne dočekavši kraj Velikog rata.

Rat se završio, ali su posmrtni ostaci velikog vojskovođe ostali u Nici, nepokopani vise od deset godina.

Nakon što je pokrenuta inicijativa, rezervni oficiri su zahtevali da se telo vojvode Putnika prenese u domovinu i sahrani o njihovom trošku. Do dana kada je telo stiglo u Srbiju, proteklo je vise od godinu dana.

Tako je 6. novembra 1926. godine kovčeg sa posmrtnim ostacima vojvode Putnika i još nekoliko istaknutih Srba stigao je na železničku stanicu Beograd.

Kapela Radomira Putnika na Novom Groblju u Beogradu

Zanimljivosti:

Vojvoda Radomir Putnik je bio veliki vojskovođa, odan vojnik i izuzetan strateg. Ipak, pod uniformom bio je to izuzetno staložen, miran i skroman čovek. O njegovoj skromnosti govori i to da svoja odlikovanja nikad nije nosio vidno istaknuta iako je bio odlikovan je Karađorđevom zvezdom sa mačevima drugog, trećeg i četvrtog reda i Karađorđevom zvezdom prvog i drugog reda.

O njegovoj veličini govori to da se u Kanadi nalazi planina koja je dobila ime “Putnik” po ovom istaknutom vojskovođi.

SerbianShop vam toplo preporučuje da se upoznate sa našom ponudom knjige o vojvodi Radomiru Putniku, i upotpunite vašu kućnu biblioteku na samo jedan klik.